Rumuńskie Siły Powietrzne podczas II wojny światowej

Podczas II wojny światowej Królewskie Rumuńskie Siły Powietrzne (rum. Aeronautica Regală Română) odegrały kluczową rolę w działaniach wojennych. Ich zadania obejmowały wsparcie wojsk lądowych, misje rozpoznawcze, bombardowania oraz osłonę powietrzną.

Historia Królewskich Rumuńskich Sił Powietrznych

Królewskie Rumuńskie Siły Powietrzne zostały oficjalnie utworzone 1 stycznia 1924 roku na bazie wcześniejszego Rumuńskiego Korpusu Lotniczego (rum. Corpul Aerian Român), stając się główną siłą powietrzną kraju.

Podczas II wojny światowej Królewskie Rumuńskie Siły Powietrzne już przed 1940 rokiem ścierały się z Królewskimi Węgierskimi Siłami Powietrznymi, zanim Węgry dokonały aneksji północnej Transylwanii. W odpowiedzi na węgierskie naruszenia przestrzeni powietrznej Rumunii 51. Eskadra Myśliwska (rum. Escadrila 51 Vânătoare) z 1. Flotylli Myśliwskiej (rum. Flotila 1 Vânătoare), uzbrojona w myśliwce Heinkel He 112, została przeniesiona na lotnisko Someșeni w pobliżu Klużu w celu wzmocnienia 2. Flotylli Myśliwskiej (rum. Flotila 2 Vânătoare), która wykorzystywała przestarzałe PZL P.11. 28 sierpnia 1940 roku porucznik Nicolae Polizu-Micșunești na swoim Heinklu zestrzelił węgierski bombowiec Caproni Ca.135 w rejonie Berveni.

W trakcie wojny Królewskie Rumuńskie Siły Powietrzne ściśle współpracowały z Luftwaffe, uczestnicząc w operacjach ofensywnych na południu Ukrainy oraz na Krymie. Po bitwie pod Stalingradem Południowe Dowództwo Luftwaffe zostało rozmieszczone w Bukareszcie. Rumuńskie i bułgarskie jednostki lotnicze prowadziły wspólne patrole i misje rozpoznawcze nad Morzem Czarnym. Ponadto rumuńskie lotnictwo odpowiadało za ochronę instalacji naftowych w Ploeszti i Bukareszcie przed bombardowaniami alianckimi, a także za eskortę konwojów państw Osi na Morzu Czarnym. Podczas tych operacji piloci Królewskich Rumuńskich Sił Powietrznych stawiali czoła amerykańskim oraz brytyjskim siłom powietrznym.

Rumuńscy piloci używali szerokiej gamy samolotów, w tym maszyn niemieckiej i włoskiej produkcji, takich jak Messerschmitt Bf 109 i Heinkel He 112, a także myśliwców krajowej konstrukcji, takich jak IAR 80 i IAR 81. Ponadto wykorzystywano również zdobyczne samoloty.

Po przewrocie z 23 sierpnia 1944 roku Rumunia przeszła na stronę aliantów. Rumuńskie lotnictwo walczyło przeciwko wojskom niemieckim i węgierskim w Transylwanii i na Słowacji. Podczas walk o Bukareszt rumuńscy piloci zestrzelili 22 niemieckie samoloty, w tym trzy Me 323 Gigant, oraz zniszczyli pięć kolejnych na ziemi. W okresie od 4 września 1944 roku do końca wojny zgłosili zniszczenie 101 samolotów wroga, tracąc przy tym 30 własnych.

1. Korpus Lotniczy

1. Korpus Lotniczy (rum. Corpul 1 Aerian) został sformowany 1 stycznia 1943 roku na bazie Lotniczej Grupy Bojowej (rum. Grupul de Luptă Aeriană). Było to główne zgrupowanie lotnicze Rumunii na froncie wschodnim. Jednak jego historia nie zakończyła się na walkach z Armią Czerwoną – po przejściu Rumunii na stronę aliantów w sierpniu 1944 roku korpus wspierał rumuńskie i radzieckie siły w walkach w Transylwanii, na Węgrzech i w Czechosłowacji.

Lotnicza Grupa Bojowa, utworzona w czerwcu 1941 roku, była główną siłą lotniczą Rumunii podczas operacji „Barbarossa”. W jej skład wchodziły 1. i 2. Flotylla Myśliwska (rum. Flotila 1 și 2 Vânătoare), 1. i 2. Flotylla Bombowa (rum. Flotila 1 și 2 Bombardament) oraz 2. Flotylla Gwardyjska (rum. Flotila 2 Gardă Aviație). W sumie liczyła około 253 samolotów bojowych.

Piloci tego zgrupowania uczestniczyli w walkach o Besarabię i w oblężeniu Odessy. W tym czasie wykonali ponad 800 misji bojowych, zgłosili zestrzelenie ponad 250 samolotów wroga, tracąc przy tym 16 własnych myśliwców. Po zakończeniu kampanii 1941 roku grupa została rozwiązana, lecz wkrótce ponownie utworzona pod dowództwem generała Ermila Gheorghiu. Jesienią 1942 roku podjęto decyzję o ścisłej współpracy z Luftwaffe, w szczególności z 4. Flotą Powietrzną (Luftflotte 4), w celu eskortowania niemieckich bombowców podczas nalotów na Stalingrad.

Z lotnisk w Tacynskiej i Morozowskiej rumuńscy piloci wykonywali misje rozpoznawcze, myśliwskie i bombowe, wspierając jednostki niemieckie i rumuńskie podczas bitwy stalingradzkiej. Sytuacja jednak szybko się zmieniała – po ewakuacji Tacynskiej jednostki powróciły do Rumunii, a w grudniu 1942 roku zostały przeniesione do Nowoczerkaska.

1 stycznia 1943 roku Lotniczą Grupę Bojową przekształcono w 1. Korpus Lotniczy. Po ciężkich walkach pod Stalingradem korpus wycofywał się przez Melitopol, Odessę, Tyraspol i Mikołajów, stopniowo odbudowując gotowość bojową. Myśliwce zostały przezbrojone w Messerschmitt Bf 109G, bombowce w Junkers Ju 88, a eskadry rozpoznawcze wyposażone w Ju 88D-1. Do czerwca 1943 roku korpus odzyskał zdolność bojową, przeniósł sztab do Mariupola i wznowił działania wojenne na południowym odcinku frontu wschodniego.

Jesienią i zimą 1943 roku bombowce korpusu zapewniały wsparcie lotnicze niemieckim i rumuńskim jednostkom lądowym, atakując pozycje wroga, a eskadry rozpoznawcze prowadziły intensywne operacje zwiadowcze. Jednak na początku 1944 roku 1. Korpus Lotniczy poniósł ciężkie straty i został zmuszony do wycofania się pod naporem radzieckiej ofensywy, koncentrując się w Besarabii. Pomimo planów utworzenia nowych korpusów lotniczych, jedynym realnym wzmocnieniem stał się 3. Korpus Lotniczy (rum. Corpul 3 Aerian), który zastąpił wyczerpany 1. Korpus na froncie.

Na 23 sierpnia 1944 roku oba korpusy nadal znajdowały się na terytorium Rumunii, prowadząc walki z niemieckimi jednostkami. 3. Korpus działał w rejonie Slobozii, natomiast 1. Korpus bronił pozycji w okolicach Buzău. 25 października 1944 roku 3. Korpus został połączony z 3. Okręgiem Lotniczym, co sprawiło, że 1. Korpus stał się jedyną dużą jednostką bojową rumuńskiego lotnictwa.

Po przejściu Rumunii na stronę aliantów 9 września 1944 roku 1. Korpus Lotniczy został podporządkowany 5. Armii Lotniczej ZSRR. Rumuńscy piloci walczyli teraz u boku Armii Czerwonej, wspierając jej operacje ofensywne. Do 25 października 1944 roku w skład korpusu wchodziło 14 eskadr i około 176 samolotów. W miarę postępów wojsk radzieckich i rumuńskich korpus otrzymywał posiłki i nowe zadania. Ostatnim wielkim wyzwaniem było przygotowanie się do końcowego natarcia w Czechosłowacji. Do 18 maja 1945 roku rumuńscy lotnicy wykonali dziesiątki misji bojowych, przyczyniając się do zniszczenia 176 wrogich samolotów.

Latem 1945 roku jednostki korpusu uczestniczyły w pokazowych lotach w Bratysławie i Wiener Neustadt, po czym między lipcem a sierpniem powróciły do Rumunii.

Kamuflaż rumuńskiego lotnictwa podczas II wojny światowej

Przed wybuchem II wojny światowej Rumunia kupowała samoloty w Niemczech, Polsce, Francji, Kanadzie i Włoszech. Większość importowanych maszyn zachowywała swoje oryginalne schematy kamuflażu.

Na przykład niemieckie myśliwce Heinkel He 112, które znajdowały się na wyposażeniu rumuńskich sił powietrznych, posiadały jednolity szary lub zielony kamuflaż. Messerschmitt Bf 109E był dostarczany w standardowym malowaniu Luftwaffe z tego okresu. W 1942 roku rumuńskie lotnictwo zaczęło otrzymywać Messerschmitty Bf 109G, które były malowane w dwukolorowy szary schemat typowy dla Luftwaffe od 1941 roku. Bombowce Heinkel He 111 i Junkers Ju 87 zachowywały te same barwy, w jakich były przekazywane z Niemiec.

Samoloty dostarczone do Rumunii z Wielkiej Brytanii zachowywały brytyjskie malowanie. Były one pomalowane według schematu „Temperate Land Scheme”, który był stosowany w Royal Air Force od 1938 roku.

Włoskie samoloty, takie jak Savoia-Marchetti SM.79, dostarczane do Rumunii, zachowywały włoskie barwy kamuflażowe. Najczęściej stosowano schematy w odcieniach piaskowym, zielonym i brązowym, które były skuteczne do operacji w południowej Europie i Afryce Północnej.

Samoloty, które Rumunia kupiła w Polsce, zachowywały oryginalne polskie malowanie. Jednocześnie na zakładach IAR w Braszowie na licencji produkowano polskie myśliwce PZL P.11F, które otrzymywały standardowy kamuflaż rumuńskich sił powietrznych. W latach 1939–1941 do malowania rumuńskich samolotów używano farb brytyjskiej firmy Cellon, których odcienie odpowiadały barwom RAF: Dark Earth, Dark Green i Sky Blue. Po przystąpieniu Rumunii do państw Osi dostawy brytyjskich farb zostały wstrzymane, a kraj zaczął kupować farby od niemieckiej firmy Herbig Haarhaus. Zmieniono również schematy kamuflażu – górne powierzchnie samolotów zaczęto malować jednolicie na zielono, a dolne, choć wciąż w odcieniu błękitu, miały nieco inną barwę.

Wiosną 1941 roku, podobnie jak w przypadku wszystkich sojuszników Niemiec na froncie wschodnim, rumuńskie samoloty wojskowe otrzymały żółte oznaczenia identyfikacyjne – końcówki skrzydeł, osłony silników oraz pas na kadłubie. Później górne części osłon silników wielu maszyn zaczęto przemalowywać na kolory kamuflażowe. Nie zawsze jednak stosowano tę zmianę, dlatego na niektórych samolotach, zwłaszcza IAR-80 i IAR-81, żółte osłony silników mogły pozostawać dłużej.

We wrześniu 1944 roku, po przejściu Rumunii na stronę aliantów, wszystkie żółte elementy identyfikacyjne zostały przemalowane na biało, a krzyże Michała zostały zastąpione trójkolorowymi kokardami w barwach rumuńskiej flagi, podobnymi do tych, które były stosowane przed 1941 rokiem.

Standardowe kolory Królewskich Rumuńskich Sił Powietrznych

Ze względu na to, że rumuńskie siły powietrzne wykorzystywały samoloty pochodzące z różnych krajów, ich malowanie zazwyczaj odpowiadało standardom państwa producenta. Niemieckie maszyny były malowane zgodnie z wytycznymi RLM, brytyjskie – według specyfikacji MAP. Polskie samoloty zachowywały oryginalne barwy fabryczne zakładów PWS i PZL.

Jeśli chodzi o samoloty produkowane w Rumunii, na przykład w zakładach IAR w Braszowie, do 1941 roku były one malowane w oryginalne brytyjskie kolory MAP. Od 1941 roku aż do końca II wojny światowej do ich malowania stosowano jednak eksportowe farby zgodne z normami RLM, które były dostarczane z Niemiec.