Πολεμική Αεροπορία της Σοβιετικής Ένωσης στον Ψυχρό Πόλεμο

Μέχρι τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, η Πολεμική Αεροπορία της ΕΣΣΔ διέθετε πάνω από 6.000 αεροσκάφη, γεγονός που την καθιστούσε την πιο πολυάριθμη στρατιωτική αεροπορική δύναμη στον κόσμο. Η Πολεμική Αεροπορία της Σοβιετικής Ένωσης ιδρύθηκε το 1946 μετά την αναδιοργάνωση της Αεροπορίας του Κόκκινου Στρατού, μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Εκτός από τον κύριο κορμό της Πολεμικής Αεροπορίας, υπήρχαν και άλλες εξειδικευμένες μονάδες. Σε αυτές περιλαμβάνονταν η αεροπορία αντιαεροπορικής άμυνας, η ναυτική αεροπορία, η αεροπορία των στρατηγικών πυραύλων, η αεροπορία των αερομεταφερόμενων δυνάμεων, η αεροπορία συνοριακής φύλαξης της KGB και οι διαστημικές δυνάμεις.

Η συμμετοχή της σοβιετικής αεροπορίας σε στρατιωτικές συγκρούσεις

Ακόμα και μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η Σοβιετική Ένωση ακολουθούσε ενεργή εξωτερική πολιτική. Η ΕΣΣΔ υποστήριζε χώρες που ακολουθούσαν σοσιαλιστικές ιδέες, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστήριζαν φιλελεύθερες δημοκρατίες. Αυτή η αντιπαράθεση οδήγησε στη δημιουργία δύο μεγάλων στρατιωτικών συνασπισμών: του Συμφώνου της Βαρσοβίας και του ΝΑΤΟ. Η ιδεολογική αυτή σύγκρουση εξελίχθηκε στον Ψυχρό Πόλεμο, ο οποίος διήρκεσε μέχρι τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991.

Η πρώτη μεγάλη στρατιωτική σύγκρουση αυτής της εποχής ήταν ο Πόλεμος της Κορέας (1950–1953). Κατά τη διάρκεια αυτής της σύγκρουσης, τα σοβιετικά MiG-15 (ΝΑΤΟ: «Fagot») συγκρούστηκαν με αμερικανικά μαχητικά αεροσκάφη, όπως το F-86 Sabre. Σοβιετικοί πιλότοι αντιμετώπισαν επίσης πιλότους της Βασιλικής Πολεμικής Αεροπορίας, της Γαλλικής Πολεμικής Αεροπορίας και άλλων χωρών.

Τη δεκαετία του 1950, η Σοβιετική Ένωση έπαιξε κρίσιμο ρόλο στον Πόλεμο του Βιετνάμ, που διήρκεσε σχεδόν δύο δεκαετίες (1955–1975). Η σοβιετική αεροπορία παρείχε περίπου 300 αεροσκάφη στο Βόρειο Βιετνάμ, υποστηρίζοντας το ενάντια στις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους τους.

Η μετάβαση στην υπερηχητική αεροπορία δεύτερης γενιάς ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του 1950. Οι σοβιετικές δυνάμεις άρχισαν να παραλαμβάνουν νέα μαχητικά, όπως τα MiG-21 (ΝΑΤΟ: «Fishbed»), τα Su-7 («Fitter-A») και τα στρατηγικά βομβαρδιστικά Tu-22 («Blinder»).

Στη δεκαετία του 1960, η Πολεμική Αεροπορία της ΕΣΣΔ πέρασε στην τρίτη γενιά μαχητικών. Ανάμεσα σε αυτά ήταν το MiG-25(«Foxbat»), ικανό να φτάσει ταχύτητες άνω των Mach 3, καθώς και τα πολυχρηστικά MiG-23 («Flogger») και Su-17 («Fitter») με μεταβλητή γεωμετρία πτερύγων.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, εμφανίστηκαν τα μαχητικά τέταρτης γενιάς, όπως τα MiG-29 (ΝΑΤΟ: «Fulcrum»), MiG-31 («Foxhound») και Su-27 («Flanker»), καθώς και τα επιθετικά αεροσκάφη Su-25 («Frogfoot») και Su-24 («Fencer»). Ιδιαίτερη θέση κατείχε το υπερηχητικό στρατηγικό βομβαρδιστικό Tu-160 («Blackjack»), γνωστό και ως «Λευκός Κύκνος».

Ο Πόλεμος στο Αφγανιστάν (1979–1989) αποτέλεσε μεγάλη δοκιμασία για τη σοβιετική αεροπορία. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου, η ΕΣΣΔ υποστήριξε επίσης στρατιωτικές επιχειρήσεις σε περιοχές όπως η Αφρική, συμμετέχοντας σε συγκρούσεις όπως ο Πόλεμος του Ογκαντέν (1977–1978) και ο Εμφύλιος Πόλεμος στην Αγκόλα (1975–2002).

Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, οι οικονομικές δυσκολίες και η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης ακύρωσαν τα σχέδια για την ανάπτυξη μαχητικών πέμπτης γενιάς. Ωστόσο, πολλά από τα αεροσκάφη που παραδόθηκαν στις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες παραμένουν ενεργά και αποτελούν κληρονομιά της σοβιετικής αεροπορίας.

Ποιες χώρες χρησιμοποίησαν σοβιετικές αεροπορικές βαφές;

Η Σοβιετική Ένωση προμήθευε συχνά αεροπορική τεχνολογία στις συμμαχικές χώρες του σοσιαλιστικού μπλοκ. Σε χώρες όπως η Κούβα, η Βόρεια Κορέα, το Βιετνάμ και η Αγκόλα, τα αεροσκάφη διατηρούσαν συχνά τις αυθεντικές σοβιετικές παραλλαγές. Παράλληλα, η αεροπορία της ΕΣΣΔ αποτέλεσε τον πυρήνα των ενόπλων δυνάμεων χωρών του Συμφώνου της Βαρσοβίας, όπως η Τσεχοσλοβακία, η Ανατολική Γερμανία, η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Ρουμανία, η Βουλγαρία και η Αλβανία.

Μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, η τεχνολογία της σοβιετικής αεροπορίας παρέμεινε η βάση για τις αεροπορικές δυνάμεις των νέων ανεξάρτητων κρατών. Ανάμεσά τους είναι η Ρωσία, η Ουκρανία, η Λευκορωσία, το Καζακστάν, η Αρμενία, η Γεωργία, το Αζερμπαϊτζάν και η Μολδαβία. Αν και οι χώρες αυτές ανέπτυξαν δικά τους σχήματα παραλλαγής, τα εσωτερικά τμήματα των αεροσκαφών, όπως οι θάλαμοι, τα σκέλη προσγείωσης και οι κινητήρες, συχνά διατηρούσαν τα κλασικά σοβιετικά χρώματα.

Παραλλαγές της σοβιετικής αεροπορίας κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου

Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η ανάγκη για καμουφλάζ στα σοβιετικά αεροσκάφη μειώθηκε σημαντικά. Η προσοχή δόθηκε στη βελτίωση των τεχνικών δυνατοτήτων, όπως η μέγιστη ταχύτητα, η εμβέλεια, η ταχύτητα ανόδου και το επιχειρησιακό ύψος. Τα ματ χρώματα παραλλαγής μείωναν την αεροδυναμική απόδοση, και έτσι, στα τέλη της δεκαετίας του 1940, εγκαταλείφθηκαν σχεδόν εξ ολοκλήρου. Αντ' αυτού, οι επιφάνειες των αεροσκαφών καλύπτονταν με αλουμινένιο βερνίκι ή παρέμεναν χωρίς βαφή.

Η συμμετοχή της σοβιετικής αεροπορίας στον Πόλεμο του Αφγανιστάν οδήγησε στην επαναφορά των παραλλαγών. Για την κάλυψη σε συνθήκες ερήμου, μαχητικά-βομβαρδιστικά, όπως τα MiG-21, Su-17, Su-22 και Su-25, αποκτούσαν πολύχρωμα σχήματα. Οι άνω επιφάνειες καλύπτονταν με αποχρώσεις πράσινου, καφέ και αμμώδους χρώματος, ενώ οι κάτω επιφάνειες είχαν μπλε βαφή. Τα αναγνωριστικά αεροσκάφη, όπως το MiG-23, συνήθως είχαν μονόχρωμη γκρι βαφή.

Με την εισαγωγή νέων αεροσκαφών, όπως τα MiG-29 και Su-27, η σοβιετική αεροπορία ανέπτυξε πιο σύγχρονα σχήματα καμουφλάζ. Το MiG-29 είχε παραλλαγή με αποχρώσεις του γκρι και του πράσινου, ενώ το Su-27 χρησιμοποιούσε ένα εντυπωσιακό μπλε σχέδιο.

Πρότυπα χρωμάτων στη σοβιετική Πολεμική Αεροπορία

Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι αποχρώσεις των σοβιετικών αεροπορικών χρωμάτων σημειώνονταν με αριθμητικούς κωδικούς, όπως το AMT-4 (АМТ-4). Μετά τον πόλεμο, χρησιμοποιήθηκαν νέοι κωδικοί που αναφέρονταν στον τύπο της βαφής, αλλά όχι στην απόχρωση. Για παράδειγμα, ο κωδικός AS-1115 (АС-1115) υποδείκνυε τον τύπο του βερνικιού, ενώ οι αποχρώσεις περιγράφονταν με λέξεις: σμαραγδί (изумрудный), αμμώδες (песочный), καφέ (коричневый) κ.λπ. Αυτή η προσέγγιση διευκόλυνε την παραγωγή, αλλά απαιτούσε αυστηρή τήρηση προτύπων από τις στρατιωτικές μονάδες.

Οι παραλλαγές της σοβιετικής αεροπορίας σχεδιάστηκαν για επιχειρήσεις σε διάφορες κλιματικές ζώνες και γεωγραφικές περιοχές. Από την Κεντρική Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή μέχρι την Αφρική, την Ασία και τη Λατινική Αμερική, η παραλλαγή βοήθησε στη μείωση της ορατότητας των αεροσκαφών κατά τη διάρκεια στρατιωτικών επιχειρήσεων.